สังคัง คือ โรคผิวหนังที่เกิดจากการติดเชื้อรา ซึ่งทำให้เกิดอาการคันอย่างรุนแรง โดยเป็นเชื้อราประเภทเดียวกับที่ทำให้เกิดโรคกลาก ถึงแม้ว่าสังคังจะพบได้บ่อยในผู้ชายมากกว่าผู้หญิง แต่ก็สามารถเกิดขึ้นได้กับผู้หญิงเช่นกัน โดยลักษณะอาการในผู้หญิงจะปรากฏเป็นผื่นแดงกระจายตัวบริเวณขาหนีบ ต้นขา หรือทวารหนัก
สาเหตุของ “สังคัง” ในผู้หญิง
สังคังเป็นโรคผิวหนังที่เกิดจากการติดเชื้อราในกลุ่มเดอร์มาโทไฟต์ (Dermatophytes) โดยเฉพาะเชื้อราที่มีชื่อว่าไตรโคไฟตัน (Trichophyton) ซึ่งมักเจริญเติบโตได้ดีในสภาพแวดล้อมที่ชื้นและอบอุ่น ถึงแม้ว่าโรคนี้จะพบได้บ่อยในผู้ชาย เนื่องจากบริเวณถุงอัณฑะและต้นขาอาจเกิดความอับชื้นได้ง่ายกว่า แต่ก็สามารถเกิดขึ้นได้กับทุกคน โดยเฉพาะอย่างยิ่งในกลุ่มวัยรุ่นและวัยหนุ่มสาว นอกจากนี้ ผู้หญิงก็สามารถเป็นสังคังได้เช่นกัน หากบริเวณขาหนีบและบริเวณใกล้เคียงมีความอับชื้น
ปัจจัยเสี่ยงที่อาจเพิ่มโอกาสในการเป็นโรคสังคัง
- ภาวะสุขภาพ เช่น เป็นโรคเบาหวาน ซึ่งทำให้ภูมิคุ้มกันอ่อนแอและเพิ่มความเสี่ยงต่อการติดเชื้อรา เป็นโรคอ้วน ซึ่งทำให้เกิดรอยพับของผิวหนังที่อับชื้นและเป็นแหล่งเพาะพันธุ์เชื้อรา เป็นโรคน้ำกัดเท้า เนื่องจากเชื้อราอาจแพร่กระจายจากเท้าไปยังขาหนีบได้ มีภูมิคุ้มกันอ่อนแอ ทำให้ร่างกายไม่สามารถต่อสู้กับการติดเชื้อราได้อย่างมีประสิทธิภาพ
- การสัมผัสเชื้อรา สัมผัสใกล้ชิดกับสัตว์เลี้ยงที่เป็นกลาก ซึ่งเป็นโรคผิวหนังที่เกิดจากเชื้อราชนิดเดียวกัน สัมผัสใกล้ชิดกับผู้ที่เป็นสังคัง ทำให้ได้รับเชื้อราโดยตรง ใช้เสื้อผ้าหรือผ้าเช็ดตัวเปื้อนเหงื่อหรือชื้นร่วมกับผู้อื่น
- สุขอนามัยและพฤติกรรม มีความชื้นบริเวณขาหนีบเนื่องจากเหงื่อออกมาก ซึ่งเป็นสภาพแวดล้อมที่เหมาะสมสำหรับการเจริญเติบโตของเชื้อรา สวมเสื้อผ้าที่รัดแน่นเกินไป ทำให้ผิวหนังระคายเคืองและอับชื้น สวมเสื้อผ้าที่เปียกชื้นเป็นเวลานาน เช่น ชุดว่ายน้ำ ทำให้เกิดความอับชื้นบริเวณขาหนีบ
ลักษณะอาการสังคังในผู้หญิง
- ผื่นแดง ปรากฏเป็นผื่นแดงรูปวงกลมหรือจันทร์เสี้ยว กระจายตัวบริเวณขาหนีบ ต้นขา หรือทวารหนัก ผื่นแดงมีขอบนูนชัดเจน
- อาการคัน มีอาการคันรุนแรงบริเวณผิวหนังที่ติดเชื้อ
- ลักษณะทางผิวหนัง อาจมีตุ่มหรือแผลตุ่มหนองพุพอง ผิวแห้ง ลอกเป็นขุย
การรักษาสังคังในผู้หญิง
- ยาใช้ภายนอก:
- หากมีอาการคันเพียงเล็กน้อย แพทย์อาจแนะนำให้ใช้ยาต้านเชื้อรารูปแบบครีม โลชั่น ผง หรือสเปรย์ ที่สามารถหาซื้อได้ตามร้านขายยาทั่วไป
- ยารับประทาน:
- ในกรณีที่อาการสังคังไม่ตอบสนองต่อยาทา แพทย์อาจพิจารณาสั่งจ่ายยาต้านเชื้อราชนิดรับประทาน เพื่อควบคุมและกำจัดเชื้อราจากภายในร่างกาย
สิ่งสำคัญคือ ควรปฏิบัติตามคำแนะนำของแพทย์หรือเภสัชกรอย่างเคร่งครัด และใช้ยาอย่างต่อเนื่องจนครบกำหนด แม้ว่าอาการจะดีขึ้นแล้วก็ตาม เพื่อป้องกันการกลับมาเป็นซ้ำของโรค
วิธีดูแลตัวเองป้องกันการเป็นสังคัง
- รักษาความสะอาดและความแห้ง:
- เช็ดตัวให้แห้งหลังอาบน้ำ/ว่ายน้ำ
- รักษาความสะอาดและความแห้งบริเวณอวัยวะเพศ
- ใช้น้ำเปล่าล้างอวัยวะเพศ, หลีกเลี่ยงสบู่/ผลิตภัณฑ์ทำความสะอาดเฉพาะจุด
- ป้องกันการสัมผัสเชื้อรา:
- เลี่ยงการใช้ของส่วนตัวร่วมกับผู้อื่น
- สวมรองเท้าในที่สาธารณะ
- ดูแลเสื้อผ้าและเครื่องนอน:
- ใช้ผลิตภัณฑ์ซักผ้าอ่อนโยนสำหรับชุดชั้นใน (ผิวแพ้ง่าย)
- ซักผ้าปูที่นอน/ผ้าขนหนูด้วยน้ำร้อน (สัปดาห์ละครั้ง), ซักเสื้อผ้าหลังใส่
- หลังออกกำลังกาย:
- อาบน้ำ, เช็ดตัวให้แห้ง, เปลี่ยนเสื้อผ้าทันที
- เลือกเสื้อผ้าที่เหมาะสม:
- สวมเสื้อผ้าไม่รัดแน่น, เลือกผ้าฝ้าย/ลินิน
- เปลี่ยนชุดชั้นในทุก 24 ชั่วโมง
- หลีกเลี่ยงการมีเพศสัมพันธ์โดยไม่สวมถุงยางอนามัย
ใส่ความเห็น